Disambiguation: Many common words can have more than one meaning, with different translations

List of Prepositions and Other 'Little Words' — Pages: - Aan - Achter - Af - Al - Als - Binnen/Buiten - Daar - Dan - Dat - Door - Eens - Er - Erg - Even - Haast - Het - In - Laat - Maar - Na - Naar - Net - Nog - Of - Om - Onder/Boven - Op - Over - Toen - Uit - Van - Voor - Vroeg - Waar - Wat - Weg - Zo - more

'Uit' - Out, Out of, From - and Off

'Uit' = Out of, Out, From

uit India from India
uit Amsterdam 2 from Amsterdam
tulpen uit Amsterdam 2 tulips from Amsterdam Als de lente komt dan stuur ik jou tulpen uit Amsterdam 2 Come Spring I'll send you tulips from Amsterdam

Ik kom uit ... I [come] am from ... Ik kom uit Amerika 2 I'm from ['America'] the US Ik kom uit Engeland 2 I'm from England Ze komt uit Engeland 2 She's from England Mijn familie komt uit het zuiden My family is from the South Mijn moeders familie komt uit Limburg My mother's family is from Limburg Mijn voorouders komen uit Nederland 2 My ancestors [come] came from Holland Ik mis de mensen uit Nederland I miss the people from Holland oom Jan uit Canada 2 uncle Jan from Canada

Ik ken hem uit m'n studententijd 2 I know him from my (college/university) student [time] days

uit 't diepst van m'n hart 2 from the [deepest] bottom of my heart uit de hoogte 2 3 4 slow ['from (the) a height'] - arrogantly, know-better Het viel uit de hemel 2 3 It fell from the sky Hij viel uit een raam 2 He fell from a window 't Viel met bakken uit de hemel 2 3 It (rain) fell from the sky ['with' boxes] in buckets - heavy rain 't Valt met bakken uit de hemel 2 It (rain) is falling from the sky in buckets Hij dronk uit de fles 2 3 He drank from the bottle vanuit 2 from, originating from Een aanval vanuit een land is een aanval door dat land An attack from a country is an attack by that country

uit het oog verliezen 2 ['lose from (eye) sight'] - (people or ideas) no longer in sight, lost from consideration De idealen werden uit het oog verloren ~The ideals were lost from sight, dropped along the way De idealen waren uit het oog verloren ~The ideals had been lost from sight, dropped along the way

uit 't zicht 2 'out of sight,' no longer seen, hidden uit de mode 2 3 [out of fashion] no longer in fashion, old-fashioned uit de tijd [out of time] 'not of this time' - no longer in fashion, old-fashioned, or: no longer acceptable in modern times uit de weg 2 3 4 out of the way:
1. not a problem anymore
2. make way! move over! Dan is dat uit de weg 2 3 Then that's out of the way, not a problem anymore

't huis uit (going) out of the house
de kamer uit (going) out of the room
uit 't huis out of the house
Hij liep 't huis uit He walked out of the house Hij liep uit de vergadering He walked out of the meeting (before it ended) Hij stapte uit de auto He [stepped] got out of the car

'uit het vuistje' 2 3 ['from the little fist'] - eating prepared sandwiches 'by hand' - traditionally, Dutch people eat bread on plates at a table, and put butter and covering on the slices themselves, and use knife and fork
Also note that the T in STJ is dropped

Sometimes, 'out of' / uit 2 gives a motivation, a reason or an explanation, 'because of'
uit gewoonte 2 out of habit uit nieuwsgierigheid 2 3 out of curiosity uit verveling 2 3 out of boredom uit voorzorg 2 3 [out of, because of caution] - as a precaution, 'to be prepared'
voorzorgsmaatregelen precautions, precautionary measures

Occasionally, uit 2 indicates ending, finished, 'done with'
Ik heb 't boek uit I finished (reading) the book Ik heb 't uitgelezen 2 3 I finished reading it, I read it to the end Ik ben er nog niet helemaal uit 2 3 ['I'm not yet completely out of it'] - I do not yet fully understand it Ben je uitgepraat? 2 3 Are you done talking? (I've let you finish but I'm tired of it) Ik ben erop uitgekeken 2 3 [I'm done looking at it] - I'm no longer interested in it, I don't care for it anymore punt - uit! 2 3 [period - finished!] that's it! (no more discussion)

uitblazen 1. to blow out, blow away, finish
2. to catch breath, relax, rest Blaas de kaarsen uit 2 Blow out the candles Even uitblazen! Let me take a moment to catch my breath En toen kwam er een olifant met een lange snuit, en die blies het (hele) verhaaltje uit 2 3 And then an elephant with a long snout appeared and [that one] it blew out the (whole) story See also - below

'Uit' = Off

'aan zijn' 2 more

The light is off
But:  't Licht is kapot 2 The light is out, broken

geweest 2

zetten

'Uitdoen' 2 3 means 'turning off' lights and mechanisms etc., and also 'taking off' clothes, footwear and things like that.
The opposite 'aandoen' 2 can mean 'to turn on' lights, mechanisms or machinery, but it can also mean 'to put on' clothes etc. - more
(de) aan/uit knop 2 on/off switch, power switch Doe 't licht aan 2 3 Turn on the light Doe het licht uit 2 Turn off the light Doe je het licht uit als je weggaat? [Will you ...?] Please turn off the light(s) when you leave

Doe je jas uit 2 3 Take off your coat Doe laarzen aan 2 3 Put on boots

Alles uit behalve de radio! Take off and turn off everything except the radio

'Aan zijn'  2 and its opposite 'uit zijn'  is usually about appliances, machinery or lights 'being on' or 'off' but can also refer to romantic relationships:
't Is dik aan 2 (slang) [It's on thick] - They're deeply in love, they're very much attracted to each other Is 't uit tussen Jan en Klazien? 2 3 Is it over between Jan en Klazien? (Is the relationship over?) ‑>> uit elkaar 2 3 ['out of each other'] - no longer together - more 'elkaar' Zijn Jan en Klazien uit elkaar? 2 3 Is it over between Jan en Klazien? (Is the relationship over?) Ze heeft het uitgemaakt 2 3 She ended, broke off the (romantic) relationship ->> - See also above

'uitgaan'  2 3 and its opposite 'aangaan'  2 3 are usually about electric lights or appliances going off and coming on 'automatically' or by outside interference
Het licht ging aan The light came on Gaat de ijskast aan? Is the fridge turning on? Toen de bliksem insloeg ging het licht uit 2 When lightning hit the light went out Toen het licht uitging zag ik de sterren 2 When the light went out I saw the stars - See also

uitzetten 1. to turn off 2. to expand, enlarge 3. to deport, expel aanzetten 2 to turn on
uitschakelen 2 1. to switch off
2. to eliminate (competition)

We waren vergeten 'm uit te zetten We had forgotten to turn it off Metaal zet uit als 't verhit wordt 2 Metal expands when it's heated Hij is 't land uitgezet 2 He was expelled from the country

More Verbs with 'Uit'

'Niet uitmaken' 2 meaning 'doesn't matter' and
'Niets uitmaken' 2 meaning 'makes no difference'
are rather common phrases
't Maakt niet uit 2 It doesn't matter 't Maakt niets uit 2 3 4 It makes no difference 't Maakt me niet uit 2 3 It's the same to me, it doesn't matter to me 't Maakt toch allemaal niks uit 2 [All of it doesn't make a difference] - Whatever you do, it doesn't help Wat maakt 't uit? 2 3 What difference does it make? (None - it doesn't matter) Kwenie (Ik weet niet) of 't wat uitmaakt I dont know if it makes any difference (maybe it's pointless) Ik denk niet dat 't veel uitmaakt [I don't think that it matters much] - I think it doesn't make much difference Qua inkomen maakt 't niet veel uit 2 3 ([Regarding income ...] 'It doesn't make much difference in income' Ziet U - het maakt niets uit, het is hetzelfde See! It doesn't make [any] a difference, it [is the same] doesn''t change

'Uitmaken voor' means 'calling by a bad name, to insult.' It's found in the expression
Elkaar voor rotte vis uitmaken 2 3 4 'Calling each other spoiled (rotten) fish' - mutual insulting, 'calling each other names'

opmaken can mean many things, like to use up, to finish (there's nothing left) - but also 'to apply make-up,' 'to prepare (a bill)' and 'to conclude' - and sometimes just English 'to make' more examples
'Opmaken uit' means drawing a conclusion from:
Daaruit maak ik op ... From that [I make out ...] I conclude ...

'Uitkijken' watch out, look out, look out for
Kijk uit! 2 3 4 Watch out! Pay attention! Be careful! Kijkuit 2 Lookout ('place with a nice view' - a mansion in Upstate New York) Je moet beter uitkijken 2 You should pay more attention

'Uitkijken naar' 2 to look forward to, expecting to enjoy
Ik kijk uit naar de Kerstdagen I'm looking forward to the Christmas Holiday Ik kijk uit naar de feestdagen I'm looking forward to the holidays Iets om naar uit te kijken 2 Something to look forward to

uitleggen to explain
Ik zal 't uitleggen I'll explain [it] Ik kan 't niet uitleggen 2 I can't explain [it] Hij legde een en ander uit 2 He explained several things (that were mentioned before) Occasionally, 'uitleggen' can mean the literal 'laying out, laying down'
kaarten uitleggen to lay down cards (like in solitaire)
kaarten op tafel leggen to lay cards on the table - i.e. to open, show your cards - more leggen - to lay

To comment on an appearance, to say what something 'looks like' Dutch uses the compound verb 'eruitzien' 2
(from zien 'to see' ‑>>)
't Ziet er vies uit 2 It looks unappetizing 't Ziet er slecht uit 2 It [looks bad] doesn't look good, it's not going to end well Hij ziet er moe uit He looks tired Ze ziet er uit als een filmster She looks like a movie star Wat zie je d'r uit! 2 3 The way you look! You don't look good (dirty, untidy, unkempt)

goed uitkomen 2 3 to suit, be convenient, turn out well, work out well
(from komen 'to come' ‑>>) Welke dag komt je het beste uit? [Which] What day would suit you best? 't Komt slecht uit
= 't Komt niet goed uit 2 It's not a good time (or day) - it doesn't suit me

uitnodigen 2 to invite
(de) uitnodiging 2 invitation
te eten uitnodigen 2 inviting for dinner (or lunch) ‑>>

uitdelen 2 3 4 to hand out, distribute
Er staat iemand bijbels uit te delen 2 There's a [person] guy handing out bibles

uithouden 2 (usually:   't uithouden 2 3) to endure, bear (het) uithoudingsvermogen 2 ['ability to endure'] - stamina, staying power Hoe hou(d) je 't uit! 2 3 4 How can you stand it! (how can you go on, carry on, continue, stick with it, not leave) But:  Ik kan 'm niet uitstaan 2 3 I can't stand him, I dislike him immensely

Even uitrusten 2 Let me take a moment to rest, relax goed uitgerust 2 well rested
(from rusten 2 'to rest' ‑>>)

Velen worden geroepen, maar weinigen worden uitgekozen Many are called, but few are chosen

Vergeet niet de hond uit te laten 2 Don't forget to [let out] walk the dog ‑>> We moeten de hond uitlaten 2 3 We have to walk the dog We hoeven de hond niet uit te laten 2 3 4 We don't have to walk the dog

uit het hoofd leren 2 to learn [out of head?] by heart, to memorize (a poem, for instance)

uitdeuken [to out-, un-dent] to repair dents (in car bodies)

uitblijven 2 not happen, fail to happen
De verwachte groei bleef uit 2 3 The expected growth didn't happen Daar de verwachte groei uitbleef, werd de fabriek weer gesloten 2 Because the expected growth didn't materialize the new factory was closed (again)

uitgaan 2 3 can also mean 'to go out' (at night, visiting café's, restaurants and/or places of entertainment) We gaan uit eten We're going to eat out

uitroepen 1. to call, cry out 2. to declare (het) uitroepteken 2 ‑>>

uitglijden to slip, slide
glijden 2 to slide, glide
it's a   strong verb:
glijden / gleed / gegleden

uitgebakken spek [baked-out] fried bacon

(de) uitsmijter 2 3 1. (nightclub) bouncer
2. fried egg on bread smijten 2 3 to throw angrily (to 'smite')
it's an old, strong verb
smijten / smeet / gesmeten
wij smeten

uitvergroten 2 to enlarge, blow up (photographs)

waaien 2 (wind) blowing
uitwaaien 2 3 4 going outdoors for a walk to get some fresh air (and clear the mind) - a.o.

Words with 'Uit'

(de) uitbarsting 2 3 outburst, eruption
(de) woedeuitbarsting 2 3 fit of anger, fit of rage

(de) uitslag 1. result, outcome
2. (skin eruption) rash De voorlopige uitslag van de verkiezingen 2 3 4 The preliminary results of the elections
voorlopig 2 for the moment, for the time being ‑>> - Elections and Politics in Holland

(de) uitbraak 2 outbreak; breakout (there is no Dutch word  'braakuit')

(de) uitbreiding extension, expansion, growth uitgebreid 2 expanded, extensive, elaborate, comprehensive uitgebreid lager onderwijs 'expanded elementary education' (abandoned school type ‑>>)

(de) uitdaging challenge
't Is een uitdaging 2 3 It's a challenge

(de) uitdrukking 2 1. expression, idiom, standard phrase ‑>>
2. 'look' (on face) zich uiten 2 3 to express yourself, to speak up geuit 2 ~expressed
(de) uiting 2 utterance, expression
(de) uitgever 2 publisher (of books)
(de) vrijheid van meningsuiting 2 freedom of [opinion-] expression ‑>>

(de) uitspraak 1. pronunciation 2. statement, verdict plural: uitspraken 2 3 spreken to speak ‑>>
Ik zoek een uitspraak van de koning I'm looking for a statement by the king Ik zoek naar een uitspraak van de koning 2 3 I'm searching for a statement by the king Weet je hoe je 't moet uitspreken? 2 Do you know how to pronounce it?

uiteindelijk 2 in the end
eindelijk finally, at last - endings
Zalig Uiteinde! 2 3 [Blessed] Happy Year's End!

uitgeput 2 exhausted ‑>>

(het) uitstel postponement, delay
Van uitstel komt afstel 2 3 'Postponement leads to cancellation' uitstellen 2 3 to postpone

(de) uitzondering 2 exception
plural: uitzonderingen 2
'Bijzonder' lijkt de enige uitzondering It looks like 'bijzonder' is the only exception Bijzonder (bijzonder/bijzondere ) 'special' has an unusual IJ-pronunciation
De uitzondering die de regel bevestigt 2 'The exception that confirms the rule'
This is of course a nonsense remark. Logically, if there is an exception a rule is not valid
-- (het) tegenvoorbeeld 2 'counter-example.' -- I read somewhere that the Latin original says something like 'the exception that tests the rule.' uitgezonderd except, excepted (bookish)
The common word for except is 'behalve' ‑>>

Dutch author Nescio's ca. 1910 novella 'De Uitvreter' (Nescio: De Uitvreter ) is about a tragic person who lives at other people's expense, a parasite, a scrounger - more. The English translation of the collected stories calls it 'The Freeloader.'

(de) uitkering 2 3 'allowance' ('dole')
Krijg je een uitkering? 2 3 Do you get an allowance?

(het) uitzicht view, prospect, outlook (what you see) (het) vooruitzicht 2 view, prospect, outlook (what you expect) plural: vooruitzichten
'n prettig vooruitzicht 2 a happy prospect, a future event or situation you'll enjoy See also 'uitkijken naar' above

vooruit 2 forward // ahead
the opposite is:
achteruit 2 backward
Kijk vooruit, niet achteruit Look forward, not backward Door de tegenwind kwamen we (maar) met moeite vooruit 2 3 4 [Because of the wind-against we only moved forward with difficulty]
Because of the headwind we only progressed slowly De klok achteruitzetten 2 To turn back the clock Hij reed achteruit de garage in 2 He drove into the garage backwards Alsof ik met m'n ogen dicht achteruit liep 2 3 As if I was walking backward with (my) eyes closed Hij gaat erg achteruit 2 3 ['He goes backwards badly'] He's quickly getting worse (health, mental state) Ze was haar tijd vooruit 2 She was ahead of her time ver vooruit 2 3 far ahead

(de) vooruitgang 'progress'
(de) achteruitgang 2 decline, regression
Was er enige vooruitgang? 2 3 Was there any progress? Er is duidelijk vooruitgang 2 There is [clearly] notably progress, it's clear that there is progress

vooruitstrevend 2 (politics) 'moving forward' - old-fashioned, the modern word is:
progressief 2 progressive, 'left-wing'
- the opposites are
behoudend 2 3 conservative (old-fashioned) and
conservatief 2 conservative, 'right-wing'

(de) uitgang 2 exit, egress
(de) nooduitgang emergency exit
(de) ingang 2 is entry, entrance (de) zijingang 2 side entrance
Waar is de uitgang? Where is the exit? Hier is de ingang The entrance is here

Obscure but confusing words (pay extra attention to the stress in these words and the spelling)
(de) achteruitgang 2 3 back exit
(de) vooruitgang 2 front exit
(de) achterruit 2 back window (car)
(de) voorruit 2 front window, windhield (car)

veruit 2 3 slow by far
veruit de beste oplossing 2 by far the best solution

(de) uitweg 2 way out (escape)
de enige uitweg is omhoog The only way out is up

weg uit 2 out of, away from
Ik wil weg uit Amsterdam 2 3 4 [I want to get out of A.] - I want to leave Amsterdam Ik ga weg uit Nederland 2 3 I'm leaving Holland (and not coming back) Ik vertrek uit Nederland 2 3 I'm leaving Holland (and not coming back)

uiterwaarden ['outer ~banks'] - the meadows between a river and the river dikes - they may flood from time to time

(de) uitwisseling exchange
wisselen to change (money, place)

uitstekend 2 3 excellent, very good

(de) uitvinder inventor
(de) uitvinding invention
plural: uitvindingen inventions

(het) uitzendbureau temp agency

(het) uiterlijk 2 appearance, look, exterior uiterlijkheden outward appearances, superficialities uiterlijk 2 at the latest, not later than Uiterlijk over twee weken Absolutely within two weeks

uiterst 2 (uiterste 2) most extreme (highest, lowest, greatest, farthest) (het) uiterste 2) (the) extreme, ultimate, utmost In het uiterste geval 2 3 4 in the worst, most extreme case Tot het uiterste gaan 2 Going to extremes (de) uiterste verkoopdatum 2 ultimate, final, last day of sale, 'best-by date' ‑>>

Sayings with 'Uit'

From Literature

komen.

jasje

En zou myn huwelyk nu minder gelukkig wezen, dan van de mensen die zich uit liefde de tering op de hals haalden, of de haren uit het hoofd? And would my marriage be less happy than that of people who got TB or lost the hair on their head for love? ....
De held van 't stuk wordt uit het water gehaald door iemand die op 't punt staat bankroet te maken. Dan geeft hy hem zyn halve vermogen. Dat kan niet waar zyn. The hero of the piece is pulled from the water by a person about to go bankrupt; he then gives him half his fortune. That cannot be true. Toen onlangs op de Prinsengracht myn hoed te-water woei - Frits zegt: waaide - heb ik de man die hem my terugbracht een dubbeltje gegeven, en hy was tevreden. When my hat was blown - Frits says blowed - into the Prinsengracht sometime ago, I gave a dime to the man who brought it back to me, and he was content. Ik weet wel dat ik iets meer had moeten geven als hy myzelf er uit gehaald had, maar zeker myn halve vermogen niet. Of course I should have given a little more if he had picked up my person from the water, but certainly not half of my property. Multatuli

Eéns waren we 't dat we 'eruit' moesten. Waaruit, en hoe? Eigenlijk deden we niets anders dan praten, roken, drinken en boeken lezen. Bavink vrijde bovendien nog met Lien. We strongly agreed that we had to 'get out.' Out of what, and how? Actually all we did was talk, smoke, drink and read books. And Bavink was still Lien's boyfriend. Nescio

Matthew 25:30 (The Parable of The Talents)
"En wat die onbruikbare dienaar betreft, gooi hem eruit, de duisternis in! Daar zal hij huilen en knarsetanden!;" And that useless servant: throw him out into the darkness! He'll be weeping and gnashing his teeth there.

Matthew 5:37 (also in James 5:12) (condemning the swearing of oaths)
Maar Uw woord ja zij ja, neen, neen 2 3 But let your 'Yes' be 'Yes' and your 'No,' 'No'
(Let what you say be simply 'Yes' or 'No') wat daar bijkomt is uit den boze 2 anything more than this comes from evil

email - Copyright © Marco Schuffelen 2019. All rights reserved. This material may not be published, broadcast, rewritten, redistributed, or hotlinked to.
Don't be a dief (thief) / dievegge (female thief) - diefstal (theft) - stelen (to steal) - heler (dealer in stolen goods) - hear Dutch - 2